Çevre İzin ve Lisansları
Uygulamanın hukuki altyapısını 29 Nisan 2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik oluşturmaktadır. Daha sonra 10 Eylül 2014 tarihinde 29115 sayılı Resmi Gazete’de Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği yayımlanmıştır. Bu tarihten sonra diğer çevre mevzuatında söz konusu Yönetmeliğe yapılan atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılmaktadır. Konu bazlı (emisyon, gürültü, deşarjı izni vb.) izin sisteminden bütüncül Çevre İzni uygulamasına geçilmiştir.
Çevre izin veya çevre izin ve lisansı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın görev ve sorumluluğunda bulunan tüm izin ve lisanslar için başvuruların yapılması ve değerlendirilmesi aşamalarını içeren web tabanlı bir uygulamadır.
Çevre İzin ve Lisansları kısaca e-Çevre İzinleri uygulaması ile bugüne kadar basılı evrak üzerinden yapılan başvurular yerine bilgi teknolojileri imkânları kullanarak elektronik başvuruya imkân sağlanmaktadır.
Bu amaçla geliştirilen web tabanlı yazılım sayesinde başvuruların yapılması, bu başvuruların yetkili mercilere iletilmesi, değerlendirilmesi ve onaylanma süreci online olarak tamamlanabilmektedir.
Çevre izin veya çevre izin ve lisans başvurusu, sanayi tesisleri adına çevre yönetim birimi, istihdam edilen çevre görevlisi ya da Çevre ve Şehircilik Bakanlıkça yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmaları tarafından yapılır. Başvurular elektronik ortamda başvuruyu inceleyecek mercilere iletilmektedir. Bu merciler; Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Ek-1 listesinde belirtilen işletmeler için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ek-2 listesinde belirtilen işletmeler için İl Çevre ve Şehircilik Müdürlükleridir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Ek-1 listesinde yer alan işletmeler için geçici faaliyet belgesi, çevre izni ve çevre izin ve lisansı verme yetkisini İl Çevre ve Şehircilik Müdürlükleri’ne devredebilir.
Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Ek-1 ve Ek-2’de belirtilen faaliyet ve tesislerin başvuru dosyalarında Ek-3’te belirtilen bilgi, belge ve raporların sunulması zorunludur. İzin ve lisansa esas teşkil edecek tüm ölçüm ve analizlerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlara yaptırılması gereklidir.
Çevre İzin ve Lisansları (e-Çevre İzinleri) Başvurusu:
e-Çevre İzinleri kullanıcılarının mutlaka E-imza veya Mobil İmza sahibi olması gerekmektedir.
Çevre İzni (e-Çevre İzinleri) başvurularında, elektronik imza ile imzalanarak sisteme yüklenmesi gereken belgenin formatının, belgeyi inceleyen merci tarafından da açılabilecek bir program formatında olması ve dosya boyutunun 10 MB’dan fazla olmaması gerekmektedir.
Kabul edilen dosya formatları: pdf, doc, xls, rtf, jpeg, jpg, png, gif olarak belirlenmiştir.
Geçici faaliyet belgesi verilmesi (GFB):
Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer alan işletmeler, geçici faaliyet belgesi için yetkili mercie e-başvuru yapar. Elektronik başvuru dosyasında Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Ek-3A ve Ek-3B’de belirtilen bilgi, belge ve raporların bulunması zorunludur. Geçici faaliyet belgesi e-başvuru dosyası yetkili merci tarafından 30 takvim günü içerisinde incelenir. Yapılan bu başvuru içinde Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir kararı verilen işletmeler, izne esas taahhütlerini yerine getirdiklerini belgelemek zorundadırlar. Başvurunun yetkili merci tarafından uygun bulunması durumunda işletmeye, gerekli bilgi, belge ve raporların tamamlanması için 1 yıl süreli geçici faaliyet belgesi verilir.
Çevre izin veya çevre izin ve lisans başvurusunun değerlendirilmesi ve belgenin düzenlenmesi:
Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer alan işletmelerin, geçici faaliyet belgesinin alınmasından itibaren en geç 180 takvim günü içerisinde çevre izin veya çevre izin ve lisansının e-başvuru sürecini tamamlamaları zorunludur. Başvuru sürecinin tamamlanması aşamasında, Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Ek-3C’de belirtilen bilgi, belge ve raporlar sunulur. Bu süre içinde başvuru tamamlanmaz ise geçici faaliyet belgesi iptal edilir. E-başvuru sürecinin tamamlanmasından sonra, başvuru yetkili merci tarafından 60 takvim günü içerisinde incelenir. Söz konusu e-başvuru dosyasında herhangi bir bilgi, belge ve raporun eksik olmaması ve başvurunun uygun bulunması halinde yetkili merci tarafından, çevre izin veya çevre izin ve lisans belgesi düzenlenerek işletmeciye verilir.
Söz konusu e-başvuru dosyasında herhangi bir bilgi, belge ve raporun eksik olması halinde, yetkili merci eksiklikleri işletmeciye ve hizmet satın alımı yoluyla işlemlerin gerçekleştirilmesi durumunda yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmasına bildirir. Bildirim tarihinden itibaren eksikliklerin 90 takvim günü içinde tamamlanarak yetkili mercie gönderilmesi zorunludur. Eksikliklerin giderilmesi durumunda yetkili merci tarafından çevre izin veya çevre izin ve lisans belgesi düzenlenerek işletmeciye verilir.
Bu süre sonunda bilgi, belge ve raporların tamamlanamaması durumunda yetkili merci tarafından 2872 sayılı Çevre Kanununun ilgili maddeleri uyarınca işletmeye idari yaptırım uygulanır. Çevre ve insan sağlığı yönünden tehlike yaratan faaliyetler süre verilmeksizin durdurulur.
Ek süre verilmemesi veya ek süre sonunda istenilen bilgi, belge ve raporların tamamlanmaması halinde verilmiş olan geçici faaliyet belgesi iptal edilir ve işletmenin faaliyeti durdurulur. Bu durumda, işletme Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Ek-1 listesinde yer alıyor ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı geçici faaliyet belgesinin iptal edildiğini işletmenin bulunduğu yerdeki İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ne, işletme Ek-2 listesinde yer alıyor ise İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü geçici faaliyet belgesinin iptal edildiğini Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bildirir.
Çevre izin veya çevre izin ve lisans belgesi ve ekleri:
İşletmelere “Çevre İzin” veya “Çevre İzin ve Lisans” belgelerinden biri düzenlenir. Çevre izin veya çevre izin ve lisans belgesinin bir nüshası işletmeye verilir. Belgede işletmeye verilen çevre izin veya çevre izin ve lisansının kapsamı ile eklerinin listesi yer alır. Belge eklerinde işletmenin tabi olduğu çevre mevzuatının adı ve bu kapsamda uyulması gereken standartlar, işletmenin ilgili mevzuatta öngörülen çalışma şartları ve diğer hususlar yer alır. Ekler, yetkili merci tarafından paraflanır. Belge kapsamında değişiklik olması halinde önceki belge iptal edilerek yeni belge düzenlenir.
Çevre izin ve/veya lisans belgesinin geçerliliği ve yenilenmesi:
İşletmelere verilen çevre izni veya çevre izin ve lisansı, 5 yıl süre ile geçerlidir. İşletmede çevre izin veya çevre izin ve lisans şartlarında değişiklik olmaması durumunda 5 yıllık süre dolmadan en az 180 takvim günü önce yetkili merciye durum raporu ile belgenin yenilenmesi için başvuruda bulunur. Yetkili merci, başvuruyu uygun bulması halinde yeni çevre izin veya çevre izin ve lisans belgesi düzenler. Çevre izin veya çevre izin ve lisans şartları değişikliğe uğrayan işletmeler;
- İşletmenin faaliyet yerinin değişmesi,
- İşletmenin faaliyet konusunun değişmesi,
- İşletmenin yakıtının ve/veya yakma sisteminin değişmesi,
- İşletmenin toplam üretim kapasitesinin veya toplam yakma/anma ısıl gücünün en az 1/3 oranında artması veya artış miktarının bu Yönetmeliğin Ek-1 Listesi kapsamında yer alması.
değişen şartlarla ilgili bilgi, belge ve raporlarla birlikte yetkili merciye müracaat ederler. Yetkili merci çevre izin ve/veya lisans alma sürecini yeniden başlatır.
İşletmenin sahibinin veya adının değişmesi halinde, yapılan değişiklik işletmeci tarafından değişikliğin gerçekleştiği tarihten itibaren 3 ay içinde yetkili merciye bildirilir. İşletmede yukarıda verilen değişiklikler yoksa işletmenin çevre izin veya çevre izin ve lisansı, önceki geçerlilik süresi değişmemek kaydıyla yeniden düzenlenir. Faaliyet sahibinin değişmesi durumunda yeni faaliyet sahibinden ayrıca devralınan işletmenin izin veya çevre izin ve lisans koşullarına uyacağına dair taahhütname istenir. Aynı adreste bulunan ancak işletmecisi/tüzel kişiliği farklı olan işletmeler ayrı ayrı çevre izin veya çevre izin ve lisans belgesi almakla yükümlüdürler.
Çevre izin veya çevre izin ve lisans belgesinin askıya alınması:
İşletmenin çevre izin veya çevre izin ve lisans koşullarına aykırı iş ve işlemlerinin tespit edilmesi durumunda yetkili merci tarafından Çevre Kanununun ilgili maddeleri uyarınca idari yaptırım uygulanır. Uygunsuzluğunun düzeltilmesi için; işletme tarafından iş termin planı ve taahhütname verilmesi halinde, işletmeye yetkili merci tarafından en fazla bir yıla kadar süre verilebilir. İşletme tarafından iş termin planı ve taahhütname verilmemesi, çevre ve insan sağlığı yönünden tehlike yaratan faaliyetler nedeniyle işletmeye süre verilmemesi veya işletmeye verilen sürenin bitiminde uygunsuzluğun giderilmemesi halinde, yetkili merci tarafından çevre izin veya çevre izin ve lisans belgesi iptal edilir ve işletmenin faaliyeti, kısmen veya tamamen, süreli veya süresiz durdurulur.
Çevre izin ve/veya lisans belgesi bedeli:
Geçici faaliyet belgesi ile çevre izin veya çevre izin ve lisansının verilmesi, yenilenmesi ve güncellenmesi için ödenecek bedel ve tarifeler her yıl Bakanlık tarafından belirlenir ve Bakanlığın internet sayfasında yayınlanır. Geçici faaliyet belgesi ile çevre izin veya çevre izin ve lisansının verilmesi için ödenmesi gereken ücretler, yetkili merciin Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüklerine ödenir.