Motorlu Ulaşımın Sosyal Etkileri

Motorlu Ulaşımın Sosyal Etkileri: Motorlu hızdaki her artış zaman ve mekân üzerinde yeni talepler oluşturur; bisiklet ise diğer insanların yollarını engellemez, kendi kendini sınırlar.

• Amerika Birleşik Devletleri, toplam enerjisinin % 25-45’ini araçları üretmek, yürütmek ve onların yürümesi, uçması ve park etmesi için gereken yolları açmak için harcamaktadır. 250 milyon Amerikalı, yalnızca insanları taşımak amacıyla, 1,3 milyar Çinli ve Hintli’nin toplam tüketiminden daha fazla petrol tüketir.
• Ortalama bir Amerikan erkeği, yılda 1600 saatten fazla zamanını arabası için harcar. Onunla hareket eder, rölantide bekler, park yeri arar, park eder. Aylık taksitlerini, vergilerini sigortasını, benzinini, bakım masraflarını, geçiş ücretlerini, trafik cezalarını karşılayabilmek için çalışır. Uyanık geçen 16 saatinin 4 saatini yola hazırlanarak veya yolda geçirir. Üstelik bu hesaba, ulaşımın zorunlu kıldığı diğer faaliyetlerde harcanan zaman dahil edilmemiştir: hastanelerde ve otoparklarda bekleme, trafik duruşmalarına katılma, bir sonraki alışverişin kalitesini arttırmak için otomobil reklamları seyretme, tüketici bilgilendirme toplantılarına katılma…
• Ortalama bir Amerikalı, 12000 km yol için 1600 saatini harcar. Bu da saatte 8 km’den daha az bir hız demektir. Ulaşım endüstrisinin olmadığı ülkelerde insanlar gitmek istedikleri yere yürüyerek aynı zamanda ulaşmakta, ulaşıma, ülkelerinin zaman bütçesinin % 28’i yerine yalnız % 3-8’ini ayırmaktadırlar. Çoğunluk için zengin ülkelerdeki trafiğin fakir ülkelerdekinden farkı, her bir saatlik yaşam süresinde katedilen yolun fazlalığı değil, ulaşım endüstrisi tarafından ambalajlanıp eşitsiz dağıtılan yüksek düzeyde zorunlu enerji tüketimidir.
• İnsanoğlu herhangi bir aletin yardımı olmadan verimli bir şekilde yol alabilir. Vücut ağırlığının 1 gramını 10 dakikada 1 km’den fazla taşımak için 0.75 kalori sarf eder. Ayaklarıyla hareket eden insan termodinamik açıdan birçok hayvandan ve motorlu taşıttan daha verimlidir. İnsanoğlu bu verimlilik oranı sayesinde yerleşik olmuş ve dünya tarihini gerçekleştirmiştir. Bu verimlilikle köylü toplumlar zaman bütçelerinin % 5’inden, göçebe toplumlar ise %8’inden daha azını evlerinin veya çadırlarının dışında harcar.
• Bisiklet üzerindeki insan, yayalardan 3-4 kat daha hızlı hareket etmesine rağmen 5 kat daha az enerji harcar. Yalnızca 0,15 kalori harcayarak vücut ağırlığının 1 gramını düz bir yolda 1 km’den fazla taşır. Bisiklet, insanın metabolik enerjisini en etkin şekilde harekete dönüştüren mükemmel bir alettir. Bisiklet kullanan insanın verimliliği yalnızca bütün makinaları değil, bütün hayvanları da geride bırakır.
• Bisiklet yalnızca termodinamik açıdan verimli değil, ayrıca ucuz bir ulaşım aracıdır. Çok daha düşük maaşlı olan Çinliler, bir Amerikalının modası geçmiş bir araba satın almak için çalıştığı sürenin küçük bir kısmıyla dayanıklı bir bisiklet edinebilirler. Bisiklet trafiğini kolaylaştırmak için gereken kamu hizmeti maliyetinin yüksek hız elde etmek için gereken altyapı maliyetine oranı, iki sistemde kullanılan araçların fiyat oranından daha da azdır. Bisikletli sistemde, mühendisler tarafından tasarlanmış yollara ancak bazı yoğun trafik noktalarında ihtiyaç duyulur. Ayrıca, asfalt yollardan uzakta yaşayan insanlar, otomobil veya trene bağımlılıkları halinde olduğu gibi otomatik olarak izole edilmezler. Bisiklet, yürünemeyecek yollara saptırmadan insanın menzilini genişletir. İnsan, bisikletini süremediği yerlerde çoğu zaman itebilir.
• Bisiklet çok az yer kaplar. Bir arabanın park ettiği alana 18 bisiklet park edilebilir. Bir arabanın zaptettiği alanda 30 bisiklet hareket edebilir. 40000 kişiyi 1 saatte bir köprüden karşıya trenle geçirmek için 3, otobüsle geçirmek için 4, arabayla geçirmek için 12 şeride ihtiyaç varken bisikletle geçirmek için yalnızca 2 şeride ihtiyaç vardır. Bütün bu araçlar arasında yalnızca bisiklet insanların bir kapıdan diğer kapıya yürümeden gidebilmesini mümkün kılar. Bisikletçi, içine hapsolduğu yeni alanlar yaratmaksızın gitmek istediği yere ulaşabilir.
• Bisiklet, insanların sınırlı olan enerji, zaman ve mekânı aşırı şekilde tüketmeden daha hızlı hareket edebilmelerini sağlar. Bisiklet kullananlar her 1 km için daha az zaman harcar ve yerine de her yıl daha fazla yol kateder; başkalarının planları, enerjileri ve mekânları üzerinde lüzumsuz taleplerde bulunmadan teknolojik yeniliklerden faydalanabilir; diğer insanların yollarını engellemeden kendi hareketlerinin efendisi olurlar. Araçları, yalnızca, kendi kendine karşılayabileceği türden talepler yaratır. Motorlu hızdaki her artış, zaman ve mekân üzerinde yeni talepler yaratır. Bisiklet kullanımı ise kendi kendini sınırlar. Bisiklet, insanların kendilerine miras kalan doğal dengeyi bozmadan hayat mekânları ve hayat zamanları arasında, çevreleriyle kendi varoluşları arasında yeni bir ilişkinin doğmasına imkân tanır. Kendi gücünü kullanmaya dayanan bir ulaşım sisteminin avantajları açıktır ama yok sayılmaktadır. Trafiğin hızlandıkça iyileşeceği iddiası hiçbir zaman ispat edilememiştir. Trafiği hızlandırmayı teklif edenler, insanlara bunun bedelini ödetmeden önce iddialarını destekleyecek delilleri ortaya koymaya çalışmalıdır.

 

HANGİ VASITA NE KADAR VER TUTUYOR?

 

Almanya’nın Muenster şehrinde gerçekleştirilmiş olan bir kampanyada, vasıtaların kullandıkları alanlar karşılaştırılarak toplu taşımanın ve bisikletin avantajı ortaya konmuştur.

• Bir belediye otobüsü ile 72 kişi taşınabiliyor. Otobüs 30 m² yer kaplıyor.
• Şehirde her otomobilde ortalama 1,2 kişi yolculuk ettiğinden, bu 72 kişi otomobile binse, 60 otomobile, yani 1000 m² alana ihtiyaç duyuluyor.
• 72 bisiklet ise 90 m² yer kaplıyor.