Çevre Kirliliği

Yeşil Çatının Faydaları Nelerdir?

Yeşil Çatı Nedir? Küresel ısınmanın neden ve sonuçlarının neredeyse tümüne çare ve çözüm üretebilen bir sistem önerisidir. Çok zor ve masraflı sanılan, aksine günümüz olanakları ve malzemeleriyle klasik çatıdan hiç de pahalı ve güç olmayan bir sistemdir yeşil çatılar. Yeşil Çatı ilk akla geldiği gibi, sadece düz yüzeylerde değil, eğimli alanlarda da rahatlıkla uygulanma şansına sahiptirler. Bakım ve işletme masrafları, yapı genelinde sağladığı faydalar gözönüne alındığında ve diğer çatıların yol açtığı sorunların yanında daima daha avantajlı konumdadır.

Aşılması gereken, eğitim sisteminde, bilgi noksanının ve pahalı klasik detayların ürküttüğü, teşvik görmeyen akademik tavır ve meslek dünyamızda deneyim dışı olmasının getirdiği endişedir. Yeşil çatının, mimarların tasarım dağarcığına tüm estetik ve mekansal olanakları ile girmesi konusunda hayli geç kaldığımız muhakkak.

Yeşil Çatı neye yarar, faydaları nereler?

Yağmur Suyu: Yağmur suyunu kullanıp, yeşil örtüye dönüştürdüğünden, drenaj yoğunluğunu azaltır. Yani böylece “atık su” şebeke yükü hafifler. 20-40 cm arası yoğun bitkilendirilmiş bir çatı 10-15 cm yüksekliğinde su tutma kapasitesine sahiptir. Genel olarak kente düşen yağmur suyunun % 10-15’inin yeşil çatılarda tutulması mümkündür. 10 cm toprak kalınlığı kendi üzerine düşen yağmurun % 50’sini, 20 cm toprak ise % 60’ını tutabilmektedir. Bu oran 50 cm toprak kalınlığında % 90’a varmaktadır.

Hava Kirliliği: Hava kirliliğini ve tozu azaltır. 1 m2 çim alan 100 m2 yaprak yüzeyi yaratır. Bu da her metrekare başına yılda rüzgara bağlı olarak 200 gr ile 2 kg arasında toz tutma olanağı demektir. Yeşil örtüsü olan ve olmayan bölgeler arasında yapılan ölçümlerde, yeşile sahip olmayanlarda bir litre havada 3 ila 7 katı fazla toz partikülü bulunmuştur.

Oksijen Üretimi ve Buhar Geçirimi: Hava kalitesini yükseltir, nefes almayı kolaylaştırır. 25 m2 yaprak yüzeyi insanın bir saatte tükettiği kadar, yani 27 gr oksijen üretir. Yaz aylarında 1 m2 çim çatı, 4 kişinin oksijen ihtiyacını karşılar. Gece ve kış aylarının ortalamaya girmesi halinde 1,5 m2 çim alanın bir yılda, bir insanın yıllık ihtiyacı kadar oksijen üretebileceği hesaplanabilir. Ayrıca bu örtü buhar geçirimi özelliği ile yapının da nefes almasını, yapı içi nemin atılmasını sağlar. Kapalı mekanlardaki bu özellik, insan ve yapı sağlığı açısından son derece önemlidir. Yaşam konforunu belirler. Isının hissedilme eşiğini olumlu yönde etkiler.

Yalıtım ve Ağırlık: 0,45-0,60 arasında yalıtım değerine sahip toprağa, yüzde 50 torf katarak ve su tutma özelliğini artırmak için perlit ve bor türevleri ile karıştırarak, “kuru halde” taşyününe eşdeğer ısı yalıtımı değerleri sağlanabilir. Böylece yüksek yalıtım değeri olan ve ısı radyasyonu yapmayan yapısı ile kentsel ısı adası etkisini azaltır, çatı yüzeyinin ısısını düşürür, serin ortam yaratır. Yapıya ısı girişini %85, ısı kaybını %70 azalttığı ölçülmüştür. Dolayısıyla ısıtma ve soğutma giderlerini düşürür, kentsel konforu yükseltir.

Yukarıdaki karışım, toprak ağırlığını 1 ton/m3‘ten 600 kg/m3‘e kadar düşürür. Bu da 10 cm toprak örtüsü için 60 kg/m2 demektir. Bu kalınlıkta toprağın en fazla 5 cm yüksekliğinde su tutabildiği düşünülürse, hesaba alınması gereken toplam ağırlık en fazla 60+50 = 110 kg/m2 olacaktır.

Genel anlamda çatının su yalıtımı amacı için de organik bağlayıcılı, perlit esaslı ve ülkemizde imal edilebilen özel bir şap-sıva ile petrol türevi membranlara ihtiyaç duymadan mükemmel sonuçlar almak mümkündür. Bu malzeme buhar geçirmekte, fakat ısı ve suyu geçirmemektedir. Bu özelliği ile de dünyadaki ilklerdendir.

Ses Yalıtımı: Yeşil çatı gürültüyü emerek azaltır. Sessiz mekanlar sağlar. Alçak frekansları toprak; yüksek frekansları bitki örtüsü bloke eder. 12 cm toprak kalınlığı 40 dB; 20 cm ise 46 dB yalıtım sağlamaktadır. Normal konuşma sesini 50 dB ve gürültüden rahatsızlık eşiğimizi 60 dB kabul edersek, 12 cm’lik yeşil çatının 90-100 dB olan kamyon ve tren sesini bile gürültü eşiğimizin altına düşürebildiğini görürüz.

Elektromanyetik Işınım: Elektromanyetik radyasyonu soğurur. 10 cm toprak katmanı olan yeşil çatının elektromanyetik ışınımı %99’a kadar azalttığı ölçülmüştür.

Sera Gazları ve Ağır Metaller: Sera gazlarını yok eder. Yağmur suyuna havadan karışan ağır metaller ve tuz, toprak tarafından tutulur. Kadmiyum, bakır ve kurşunun %98, çinkonun %16 oranında tutularak sudan arındırıldığı görülmüştür.

Geri Dönüşüm ve Düşük Enerji: Geri dönüşümlü bir malzemedir. Elde edilmesinde ve uygulamasında çok düşük enerji kullanılır. Genellikle insan gücü yeterlidir.

Toprak Kazanımı: Temelde kaybedilen yaşamsal toprağı geri kazanır. Bir anlamda “Doğaya Saygılı Mimarlık” örneği oluşturur. Kentsel yeşil alanlar ve yeni canlı yaşam ortamı oluşturur. Biyolojik çeşitliliği artırır. Yapı bünyesinde doğa ile teması sağlar, güvenli ve sağlıklı ortamlar yaratır.

Alan ve Vizyon Kazanımı: Geniş çatı alanlarının kullanılır hale getirilmesine ve peyzaj düzenlemelerine olanak sağlar. Tasarım ve estetik zenginliği olarak sunduğu yeni açılımlara ilaveten, yeşil ile bütünleşmiş yeni mimari işlevlere kapı açar.

Yapıyı Koruma ve Kollama: Yapıyı ultraviyole ışınlarından, çatıyı ve taşıyıcı kostrüksiyonu mekanik hasarlardan korur. Geleneksel çatılarda -20 ile +80 arasındaki genleşme aralığına karşılık 10 cm bir yeşil çatı günlük ve mevsimsel ısı değişiklikleri aralığını daraltır. Yüzey ısısı 10 ila 30 derece arasında kalarak büzülme ve genleşme stresi oluşturmadığından malzeme yorgunluğu ve kırılganlık göstermez. Çatı ve yapı ömrünü uzatır, yenileme maliyetini ve işletim giderlerini düşürür.

Yangın: Bünyesinde yanıcı malzeme yoktur. Isı ve alev geçirmez. Dolayısıyla yangın korunumunu en üst seviyeye çıkartır.

Yeşil Kalem

Daha yeşil ve güzel bir Dünya için yola çıkan Yeşil Aşkı, herkesi Dünya’ya zarar vermeden, çevre dostu ve sürdürülebilir bir yaşama davet ediyor. Bütün gayemiz; temiz bir çevre, yaşanabilir bir dünya ve yeşil gören gözlerdir. Yeşil görmeyen gözler, Renk zevkinden mahrumdur.

blank

One thought on “Yeşil Çatının Faydaları Nelerdir?

  • blank

    Yeşil çatı mükkemmel bir fikir. Ev sahiplerine belediyelerde şart koşulsa, biraz da desteklense… Sonucunda çatılarda bal bile üretilirdi…

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir