Atık Kirliliği

Elektronik Kağıt Üretmek

Son on yıl içerisinde kâğıt tüketiminde büyük bir artış var. Yapılan bir araştırmaya göre son 5 yılda internet’in gelişmesiyle Kuzey Amerika’da tüketilen kâğıt oranında %13 artış görüldü. Bütün dünyada 1982’den beri iki katına çıktı bu oran. Gereksiz ticari mektupların, sayıları hızla çoğalan gazete ve dergilerin bunda çok önemli payı var.

 

Bunların yanı sıra evde ve işyerinde kullandığımız elektronik cihazların da bu artışa etkisi büyük. Bilgisayar ve büro malzemeleri üreticisi Hewlett-Packard firması uzmanları, 2012 yılında sadece Amerika’da fotokopi, faks ve bilgisayar yazıcılarından 951 milyar sayfa basıldığını tahmin ediyorlar. Kuşkusuz bütün bunların arkasında, basılan bir sürü bilginin, ucuz ve kolay dağıtımını sağlayan bilgisayar ağları var.

 

Sadece Amerika’da her gün yüzlerce milyon elektronik posta gönderiliyor. Kullanıcılar bunlardan önemli bulduklarının çıktılarını alıyorlar. İnternet’te yayın yapan birçok gazetenin web sitesi, artık bilgisayar çıktısında daha kolay okunabilmesi için yazılar ayrı bir formatta da hazırlanıyor.

 

Bunların yanı sıra internet’te kitaplar da çok istenip aranıyor. Bunun için de birçok yayınevi çıkardıkları kitapları internet’teki web sitelerinde yayımlıyor. İlk bakışta anlamsız gibi gelebilir bu; ancak birçok kullanıcı dokümanları ekran yerine basılı olarak okumayı tercih ediyor. Bunun için geçerli gerekçeleri de var. İlki masaüstü bilgisayarlarda mekân zorunluluğu var. Bunun yerine taşınabilir bilgisayarlar var diyorsanız bu kez de bu bilgisayarların ekranlarına belli açılarda bakma zorunluluğu gibi kısıtlayıcı etkenler çıkar karşınıza. Yine de taşınabilir bilgisayarlar kâğıt kadar elverişli olmuyor.

 

1980’lerde IBM’den John Gould ve meslektaşlarının yaptıkları deneylerde, yazıları kâğıttan okuyanların ekrandan okumayı tercih edenlerden %30 daha hızlı okudukları gerçeği çıktı ortaya. Şu anda uzmanlar, ekrandan okumanın da kâğıttan okuma kadar rahat olması için ekran çözünürlüğünün ne kadar ince olması gerektiği konusunda çeşitli görüşler öne sürüyorlar. Bu konuda ortak karar, ekranın en azından inç başına 150 piksel ya da santimetre başına 60 piksel olması gerektiğidir. Bu da bugünkü ortalama bir ekrandaki çözünürlüğün %25 fazlasıdır.

 

Günümüz bilgisayarlarının ekranları net değildir. Aynı zamanda bunlar yanlış şekilde de üretilmektedir. Çünkü okumak üzere değil sadece seyretmek üzere tasarlanmıştır bu ekranlar. Başka bir deyişle kitaplar değil, televizyonlar ölçüt olarak alınmıştır. İşte bu yüzden monitörlerin ekranı da televizyonlar gibi yatay şekildedirler. Oysa basılı yazı çoğunlukla uzunlamasınadır.

 

Amerikan Kent State Enformasyon Tasarımı Laboratuvarı’ndan Stanley Wearden’ın 1997 ve 1998 yıllarında yürüttüğü deneyler, uzunlamasına ve yan yana çift sayfa yazılara büyük bir tercihin olduğunu gösterdi. İşin ilginç yanı ise bunun insanların kitap alışkanlığından kaynaklanmaması. Üç bin yıldan beri insanlar okuyacakları metinlerin hep uzunlamasına olmasını tercih etmişler. Hatta Mısır hiyeroglifleri de düşey olacak biçimde düzenlenmiştir.

 

Buna yönelik ilk ürün olan Nuvomedia şirketinin Rocket eBook’u 1998 Kasım’ında piyasaya sürüldü. Rocket eBook’un boyutları ve ağırlığı büyük bir kitabınki kadardı; uzunlamasına bir ekranı vardı, kaydırma özelliği de yoktu. Okuyucular bütün bir sayfayı ekranın yanındaki düğme sayesinde çevirebiliyordu. Çözünürlüğüyse çoğu bilgisayar monitörüne göre daha iyiydi (inç başına 106 piksel). Bunun sayesinde elektronik kitaplar (e-kitaplar) yolda, evde kanepede, otobüste, kısacası her tarafta kullanım rahatlığı sağlayamaya başlamış oldu. Yarının sayısal okuma araçları daha farklı olacak.

 

Peki elektronik okuma kâğıt tüketiminin bittiğine yönelik bir gösterge mi?

 

Victor Hugo’nun Notre-Dame de Paris adlı eserinde, Dom Claude Frollo, eski basılı bir kitabı ve çok değer verdiği katedrali ima ederek “kitap binayı öldürecek” diyordu. Ancak basımevi ve baskı makineleri ne dini ne de mimariyi yok etti, e-kitap da atası olan basılı yayıncılığı yok edeceğe benzemiyor. Ancak e-kitapların geleceği fiyatları ve kullanılabilirliğine bağlı olacak. Şu anda internet’te Gutenberg Projesi ve başka WWW arşivlerinde telif hakkı bulunmayan binlerce edebiyat klasiği var.

 

Günümüzde birçok şirket ve araştırma laboratuvarı ikinci kuşak elektronik kitaplar üzerinde çalışmalarını sürdürüyorlar. Bu çalışmaların amacı hızlı güncelleme, ucuz üretim ve sanal olarak bedava dağıtım üstünlüklerini kullanarak klasik okuma araçlarını taklit etmek. Kısacası elektronik kâğıt üretmek.

Yeşil Kalem

Daha yeşil ve güzel bir Dünya için yola çıkan Yeşil Aşkı, herkesi Dünya’ya zarar vermeden, çevre dostu ve sürdürülebilir bir yaşama davet ediyor. Bütün gayemiz; temiz bir çevre, yaşanabilir bir dünya ve yeşil gören gözlerdir. Yeşil görmeyen gözler, Renk zevkinden mahrumdur.

blank

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir