Çevre Kirliliği

Ağaçlandırma Yapmak İyi mi Kötü mü

Ağaç ve orman varlığının arttırılmasına gönül vermiş ama yeterince bilgilenememiş yurttaşlarımıza sorsak “ağaçlandırma yapmak iyi mi kötü mü” diye, çok büyük bir olasılıkla “hiç kötü olur mu, tabii ki iyi” yanıtını vereceklerdir. Ancak bu, her yerde, rastgele amaçlarla, rastgele ağaç türleriyle ve “ne pahasına olursa olsun ağaçlandırma” yapmaya kalkışıldığında doğru bir yanıt olmayacaktır. Çünkü ağaçlandırma yapmanın da koşulları var. Ancak bu, temel işlevi ağaçlandırma yapmak olan kişi ve kuruluşlar tarafından bile yeni yeni ayırdına varılan bir durum.

 

Ağaçlandırma yapmanın “olmazsa olmaz” koşulları

 

Önce ne amaçla ağaçlandırma yapılacağına karar vermek gerekiyor. Bu aşamada, sınırsız bir özgürlük alanı yok. Çünkü ağaçlandırma yapılacak yerin ekolojik koşulları seçenekleri sınırlandırabiliyor, dahası kimi koşullarda tümüyle ortadan kaldırabiliyor. Yani her yerde ağaçlandırma yapmamak gerekiyor. İki nedenle: Bir kez kesinlikle başarısız olma olasılığı var. Daha da önemli olan İkincisi, yani ağaçlandırma yapılacak yerdeki doğal bitki örtüsünün ve dolayısıyla da yabanıl yaşam ortamının ne yönde etkileneceği.

 

Nerede ve hangi amaçla ağaçlandırma yapılacağı kararlaştırıldıktan ve bu ağaçlandırmanın o alandaki doğal yaşama zarar vermeyeceği anlaşıldıktan sonra harekete geçmek en doğrusudur. Sonra uygun ağaç ve ağaççık türünün seçimine sıra gelir. Sanıldığı gibi bu aşamada da seçenekler sınırsız değildir. Bu kez hem ağaçlandıracak yerin ekolojik koşulları, hem de ağaçlandırmanın amacı, tür seçeneklerini sınırlar. Bu aşamada, göz önünde bulundurulması gereken bir başka durum da, kullanılacak ağaç ve ağaççık türünün ağaçlandırılacak yerin çevresindeki ekosistemlerle etkileşiminin ne yönde ve yoğunlukta olacağının kestirilmesidir. Burada yapılabilecek eksik ya da yanlış bir değerlendirme, deyim uygunsa “kaş yaparken göz çıkarma” durumunu gündeme getirecektir. Ağaçlandırma sırasında arazi hazırlığı, dikim aralıkları ve teknikleri ile ilgili koşullar da dikkate alınmalıdır.

 

Peki bu koşullar Türkiye’de eksiksiz olarak yerine getirilebiliyor mu? Ne yazık ki hayır. Çoğunlukla ağaçlandırma amaçları yeterince ayrıntılı belirlenmiyor ve bir bakıma rastgele seçilen türlerle yapılan ağaçlandırmanın sağlayabileceği yararlar rastlantılara kalıyor. Ağaçlandırma yapılan yerlerin ekolojik koşullarına ilişkin veri tabanının yetersiz olması ise bu sorunu pekiştiriyor. Ek olarak ormancılık ideolojisindeki yetersizlikler, örgütsel yapıdaki ve teknik personelin işlendirilmesindeki yanlışlıklar, nitelikli iş gücü yoksunluğu, izleme/denetleme ve koruma düzeneklerinin yeterince etken olmaması ve daha birçok çeşitli olumsuzluklara yol açabiliyor. Söz gelimi genetik kirlenmeye neden olunuyor, yangınlara, “zararlı” böcek ve mantarlara karşı dirençsiz, tekdüze görünümlü, biyolojik çeşitlilik düzeyi düşük ormanlar oluşturuluyor. Bu arada ağaçlandırılan yerdeki tehlike altında ya da endemik türler ortadan kaldırılabiliyor. Her zaman böyle mi oluyor? Kuşkusuz hayır. Ama ne yazık ki bu türden olumsuz örnekler az değil.

 

Makalede yer alan fotoğraf Kumulların yaygın olarak ağaçlandırılan doğal yaşam ortamlarından. Çukurova’da olduğu gibi pek çok nadir kumul bitkisi yanlış ağaçlandırma yüzünden yeşil çöllere dönüşüyor. Ağaçlandırma ormanları doğal çevreleri ile uyumlu olmadıkları için çamkese böceği gibi canlılar tarafından kolaylıkla istila ediliyorlar. Şimdi bir kez daha soralım: Her yeri ağaçlandırmalı mı ağaçlandırmamalı mı?

Yeşil Kalem

Daha yeşil ve güzel bir Dünya için yola çıkan Yeşil Aşkı, herkesi Dünya’ya zarar vermeden, çevre dostu ve sürdürülebilir bir yaşama davet ediyor. Bütün gayemiz; temiz bir çevre, yaşanabilir bir dünya ve yeşil gören gözlerdir. Yeşil görmeyen gözler, Renk zevkinden mahrumdur.

blank

One thought on “Ağaçlandırma Yapmak İyi mi Kötü mü

  • blank

    Kesinlikle katılıyorum. Doğa için her ne yapılırsa yapılsın planlanmamış, bilinçsiz her hareket ona ilerde zarar getirecektir. İsmi üstünde doğa doğal sen yapay bir şey yapmaya çalışıyorsun ve plansız ve yanlış bilgilerle. Çok güzel bir konuya değinilmiş.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir